Nhà đầu tư "cơ hội" – Mặt trái của ánh hào quang khởi nghiệp

Chân dung nhà đầu tư "cơ hội"

Mở đầu: Đừng để danh xưng ‘nhà đầu tư’ đánh lừa bạn

Trong hành trình khởi nghiệp, tôi từng nghĩ rằng: có nhà đầu tư nghĩa là có cơ hội. Họ đến với những lời hứa hẹn: “Tôi từng đầu tư vào nhiều công ty…”, “Tôi từng là cố vấn cho startup A, B, C…”, “Tôi không chỉ góp vốn, tôi góp chiến lược và hệ sinh thái…”

Thế nhưng, sau vài tháng đồng hành, những gì còn lại chỉ là... lời nói.

1. Định nghĩa “Nhà đầu tư cơ hội” là gì?

Nhà đầu tư cơ hội không đầu tư vốn – họ đầu tư danh xưng và sự hiện diện.
Họ không đồng hành vận hành – họ chỉ “xuất hiện” trong các buổi họp để đưa ra nhận định mơ hồ và góp ý lý thuyết, thiếu dữ liệu và thiếu trách nhiệm.

Dấu hiệu nhận diện:

• Không góp vốn nhưng yêu cầu cổ phần/tham gia điều hành.

• Góp ý theo cảm tính, không dựa vào dữ liệu hay insight thị trường.

• Từng "tư vấn" cho nhiều startup nhưng không startup nào thành công.

• Xuất hiện nhiều hơn trên… LinkedIn chứ không phải trong hệ thống quản trị doanh nghiệp.

2. Case Study: Những “vai diễn” không hiệu quả

Vào năm 2023, khi xây dựng đội ngũ cho một dự án thương mại điện tử, tôi mời một nhà đầu tư vào với vai trò đồng sáng lập kiêm cố vấn chiến lược.
Anh ấy có profile ấn tượng, từng “đi qua” 5 startup. Nhưng khi bắt tay vào việc:

• Không hiểu insight khách hàng.

• Không rõ quy trình triển khai vận hành.

• Không đóng góp gì ngoài vài buổi họp “truyền cảm hứng”.

⛔ Sau 6 tháng: không có tiến triển, không có mô hình kinh doanh mới, không có chiến lược cụ thể nào được triển khai.

3. Hệ lụy cho startup: Mất thời gian, mất động lực, mất cơ hội

Những nhà đầu tư kiểu này thường:

• Làm nhiễu hệ sinh thái nội bộ, khiến đội ngũ mất niềm tin vào ban lãnh đạo.

• Đưa ra những góp ý chung chung như: “Tôi nghĩ nên làm thương hiệu mạnh hơn!”, “Chiến lược dài hạn là cần thiết!”, “Cần nghĩ lớn hơn!” – nhưng không cụ thể “như thế nào”.

• Khi không thành công, họ rút êm, tiếp tục đi đến công ty tiếp theo và lặp lại “bản diễn”.

4. Bài học rút ra cho các Founder

• Chọn người đồng hành hơn là chọn danh tiếng.
  Đừng trao vai trò nếu không có sự cam kết rõ ràng: về thời gian, tài chính, KPI.
  Hãy đo hiệu quả bằng kết quả – không phải bằng số lượng lời khuyên.

  Một cố vấn thực sự không nói nhiều – họ hành động nhiều.

Kết luận: Định nghĩa lại “nhà đầu tư”

Chúng tôi không chọn bạn đồng hành dựa vào profile – mà dựa vào tính thực chiến, cam kết đồng hành, và khả năng mang lại giá trị thật.

Nếu bạn là founder đang trên hành trình khởi nghiệp, hãy tỉnh táo. Không phải ai đến với mình cũng là quý nhân. Có những người đến chỉ để thu thập danh nghĩa cho chính họ, chứ không phải để xây dựng điều gì bền vững cho bạn.